تاریخچه ساز دف
ساز دف یکی از سازهای کوبه‌ای است. این ساز کوبه‌ای دارای یک حلقه از جنس چوب تشکیل شده که پوست روی آن قرار می‌گیرد. پوست کار شده روی این ساز هم می‌تواند طبیعی باشد و یا از جنس مصنوعی باشد که هر کدام از آن دارای فوایدی است که هنرجو بسته به آن ساز مورد نظر خود را خریداری می‌کند. امروزه با وجود سازهای متنوع، افراد زیادی خواهان آموزش موسیقی دف هستند. هنرجو برای نواختن آن، با کمک دو دست خود و طبق اصول خاص، بر روی صفحه پوستی ضربه می‌زند و صدا تولید می‌کند. اگر این ضرب‌ها بر اساس دانش نت نوازی؛ نواخته شود، یک قطعه موسیقی نواخته است.
ساز دف با پوست مصنوعی، همیشه کوک و خوش‌صداست. رطوبت را جذب نمی‌کند و همچنین با قرارگیری در محیط مرطوب، تغییر حالت نمی‌دهد. بوی نامطبوعی برای کسانی که به این موضوع هستند، ندارد. اما برای ساخت دف با پوست طبیعی از پوست حیواناتی مانند گوسفند، میش، بز و گاهی آهو استفاده می‌شود. البته هر چقدر که این پوست کهنه‌تر باشد، باعث ایجاد صدای بهتری می‌شود. اساتید این موضوع برای شناخت پوست نو از کهنه آن نظری هم دارند، اگر به پوست کمی آب بزنیم و از آن بوی نامطبوعی به مشام نرسید به این نتیجه می‌رسیم که پوست کهنه و مرغوب است.
از کناره‌های حلقه چوبی، حلقه‌های کوچک فلزی با فاصله‌هایی یکسان از هم آویزان شده است. و اما گل میخ‌ها در دف،
تاریخچه پیدایش ساز دف
زادگاه این ساز در قاره آسیاست. این ساز در زمان پیش از اسلام نیز مورد توجه مردم ایرانی و به خصوص قوم کرد بوده است. اما این ساز پس از اسلام تا مدت‌ها به دلیل حرام بودن موسیقی، کنار گذاشته شد و بعدها در بین درویشان کردستان بیشتر محبوب شد.
با شنیدن اسم دف، یاد ساز دایره‌ای شکل می‌افتیم. اما باید بدانیم که این ساز در شکل‌های مختلف دیگری ساخته می‌شود. مانند: دف مربع، مستطیل، دف دایره‌ای با حلقه یا زنگوله، دف دورویه و دف بی پوست که دارای زنگوله است. اما شنیدن این اسامی حتما برایتان عجیب است. آن سازی که به عنوان دف می‌شناسیم فرمی دایره‌ای شکل دارد که بر روی آن با پوست پوشیده شده است.
این ساز در موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی‌های مذهبی که با اذکار الهی همراه است، طرفدار دارد. موسیقی اشعاری که برای ذکر پرستش خداوند است. صدای این ساز به صورت کلی حالت بم دارد. ساز دف قابلیت این را دارد که هم با سازهای دیگر تلفیق زیبایی ایجاد کند و هم به صورت تکنوازی، نواخته شود.
معرفی نوازنده بنام ساز دف
برای هر سازی اساتید برتری وجود دارد که سالیان سال عمر خود را برای یادگیری و پیشرفت آن گذاشته‌اند. این تلاش حرفه‌ای آنان مثال‌زدنی است. به همین دلیل حیف می‌دانیم که نام آنان را در این مقاله نیاوریم. اسطوره شدن آسان نیست.
استاد بیژن کامکار یکی از مهم‌ترین اعضای گروه کامکارهاست. نوازندگی دف را در کنار پدر هنرمندش حسن کامکار آموخت. و سال‌های سال است که در عرصه موسیقی سنتی ایرانی فعالیت می‌کند. فعالیت او در گروه‌های عارف و شیدا که از گروه‌های قدیمی سنتی ایرانی است نیز مشاهده می‌شود. همچنین کنسرت‌های بیادماندنی ایشان با این گروه‌ها برگزار شده است.
بیژن کامکار این استاد بزرگ، بجز ساز دف، توانایی نواختن سازهای رباب و تنبک را هم دارند. البته که خواننده شناخته شده‌ای هم در موسیقی سنتی ایرانی هستند. یکی از پر رنگ‌ترین نقش او در این همه سال این بود که برای اولین بار این ساز را وارد موسیقی‌های عمومی کرد. این کار زمانی که ایشان در گروه شیدا فعالیت داشتند صورت گرفت و با استقبال بی‌نظیر علاقمندان به این ساز روبرو شد. همان‌طور که شاهد هستید امروزه دف، یکی از سازهای محبوب در موسیقی سنتی ایرانی است.